Łemkowska kuchnia tradycyjna była prosta i naturalna. Wyrosła z niedostatku, z jakim musieli mierzyć się mieszkańcy górskich wiosek w Beskidzie Niskim, wschodniej części Beskidu Sądeckiego i zachodnich Bieszczadach. Postna, oparta na produktach, które dawał las i własny ogród, jest dziś ceniona za swoją naturalność i smak, który przywołuje wspomnienia dawnych dni. Wśród dań charakterystycznych dla kuchni łemkowskiej są fuczki, czyli placki z kiszonej kapusty.
Fuczki – co to za placki?
Bieszczady i Beskid Niski zamieszkiwali do końca II wojny światowej ruscy górale. Bardziej na wschód byli to Bojkowie, zaś od Pasma Wysokiego Działu w Bieszczadach, po wschodnie skraje Beskidu Sądeckiego, Łemkowie. Uboga ludność gór trudniła się przede wszystkim wypasem wołów oraz rzadziej owiec, rolnictwem na niezbyt urodzajnych glebach oraz pracą w lesie. Nie było tu bogato. Wprost przeciwnie. Beskidzkie wioski były sztandarowym przykładem galicyjskiego ubóstwa. Nic więc dziwnego, że jadano prosto i tanio. Mięso na stołach Łemków gościło od wielkiego święta. Często było ciężko nawet o okrasę. Królowały ziemniaki, kasza, przetwory mleczne, cebula, kapusta, a w sezonie także grzyby. Jednym z najbardziej cenionych warzyw był kapusta, która bardzo dobrze się przechowywała, a zakiszona była bogatym źródłem cennej i potrzebnej w zimowych miesiącach witaminy C. To właśnie na jej bazie powstawały fuczki.
Placki z kapusty kiszonej przypominają na pierwszy rzut oka placki ziemniaczane. Robione są z ciasta podobnego do naleśnikowego, do którego dodaje się kiszoną kapustę. Obecnie podawane są najczęściej z sosem czosnkowym robionym na śmietanie lub jogurcie. Jest to jedna z potraw kuchni łemkowskiej, która doskonale zniosła próbę czasu i jest dziś bardzo chętnie serwowana w regionalnych karczmach i restauracjach na Podkarpaciu i we wschodniej części Małopolski.
Fuczki łemkowskie – przepis na placki z kapusty
Wśród łemkowskich gospodyń znaleźć można dwa rodzaje przepisów na fuczki. Jedne robią je z surowej kapusty kiszonej, inne z kapusty kiszonej gotowanej. Obydwie wersje są smaczne, ale surowa kiszona kapusta nadaje fuczkom ostry, wyrazisty smak. Oprócz tego do przygotowania placków potrzebne są mąka, jajko oraz mleko lub woda. Ciasto robi się tak, jak naleśnikowe i następnie dodaje się do niego kapustę. Oryginalnie fuczki doprawiane były kminkiem, który świetnie wpływa na trawienie, ale sporo osób nie lubi tej przyprawy, więc można z niej zrezygnować. Fuczki można za to doprawić cząbrem lub majerankiem, zależnie od upodobań.
Fuczki smaży się na oleju lub maśle klarowanym z obydwu stron, aż zrobią się rumiane. Idealnym dodatkiem do placków z kapusty kiszonej jest sos czosnkowy, najlepiej samodzielnie zrobiony na bazie jogurtu.
