Muszyna jest nie tylko popularną, choć kameralną, miejscowością turystyczną na pograniczu Beskidu Sądeckiego i Niskiego, ale także funkcjonującym od prawie 100 lat uzdrowiskiem. Występują tu szczawy wodorowęglanowo-wapniowo-magnezowo-sodowe, żelaziste z zawartością litu i selenu, które w połączeniu z podgórskim klimatem oraz licznymi lasami tworzą doskonałą przestrzeń nie tylko do wypoczynku, ale też wspierania zdrowia i lecenia licznych chorób.
Uzdrowisko Muszyna
Historia Muszyny sięga początków XIII w., ale wówczas była to osada, a w późniejszym czasie także miasto, na szlaku handlowym prowadzącym na Węgry. Tutejsi mieszkańcy trudnili się przede wszystkim handlem, rzemiosłem, a także czerpali zyski z prac w lesie oraz hodowli zwierząt. Dopiero przełom XIX i XX w., gdy w całej Europie nastała moda na wyjazdy „do wód” przyniósł zmiany.
Już od połowy XIX w. prężnie rozwijało się wówczas uzdrowisko w niedalekiej Krynicy. Dało to podejrzenia, że także w innych miejscach w tym rejonie mogą występować wody mineralne. Pierwsze źródła zostały odkryte w 1922 r. Były to zdroje Wanda na głębokości 146 m oraz Antoni na głębokości 120 m. Nazwa Antoni została nadana od imienia ówczesnego burmistrza Muszyny, Antoniego Jurczaka.
Status uzdrowiska Muszyna otrzymała w 1929 r. i wówczas rozpoczął się intensywny rozwój infrastruktury leczniczej. Wybudowano dwa zakłady kąpielowe, nad Popradem i bliżej centrum, pijalnię wód, park zdrojowy, deptak. Jak grzyby po deszczu wyrastać zaczęły pensjonaty, wille, kawiarnie. Otwarto kręgielnię i kino, a w muszli koncertowej codziennie przygrywała orkiestra uzdrowiskowa. Tak piękną karierę uzdrowiskową przerwał wybuch II wojny światowej.
Po wojnie uzdrowisko odrodziło się w 1958 r. Powstały wówczas duże sanatoria, a oprócz dawnej dzielnicy uzdrowiskowej rozwinęło się w tym kierunku także Złockie. Dziś w Muszynie leczy się szeroki zakres chorób od schorzeń ortopedycznych i reumatologicznych przez choroby płuc, laryngologiczne, choroby nerek i układu moczowego po schorzenia neurologiczne i otyłość. Pomagają w tym wody mineralne, które stosuje się zarówno w kąpielach, jak i do picia.
Pijalnia wody Antoni w Muszynie
W Muszynie znajdują się trzy pijalnie wód mineralnych, Antoni, Cechini i Milusia. Wszystkie oferują wodę bezpłatnie do własnych kubków lub z dodatkową odpłatnością za naczynia jednorazowe.
Pijalnia Antoni znajduje się na Zapopradziu przy Alei Zdrojowej. Korzysta z najstarszego muszyńskiego źródła o tej samej nazwie, a woda doprowadzana jest do niej z głębokości 120 m. Jest to szczawa wodorowęglanowo- magnezowa o intensywnym smaku. Ma bardzo dobry wpływ na funkcjonowanie nerek i układu trawiennego i jest polecana przy leczeniu chorób układu moczowego, trawiennego, a także w schorzeniach reumatologicznych, dróg oddechowych oraz w leczeniu otyłości. Pijalnia to niewielki, stylowy budynek utrzymany w typie altany zdrojowej z dużymi przeszklonymi oknami i drzwiami.
Pijalnia wód mineralnych Cechini w Muszynie
Pijalnia znajduje się w Rozlewni Wód Mineralnych Cechini i korzysta ze źródeł Józef oraz Stanisław. Źródło Józef to szczawa wodorowęglanowo-wapniowo-magnezowa pochodząca z odwiertu o głębokości 142 m. Można jej też skosztować w altanie sezonowej zlokalizowanej nad brzegiem potoku Szczawnik. Stanisław jest szczawą wodorowęglanowo-wapniowo-żelazistą pochodzącą z głębokości 150 m. Obydwie wody stosuje się przy niedoborze wapnia, magnezu i żelaza, a także w profilaktyce nadciśnienia tętniczego oraz w leczeniu chorób układu moczowego.
Pijalnia Milusia w Muszynie
Pijalnia Milusia znajduje się przy ul. Piłsudskiego 23, w budynku należącym do prokuratury. W przeszłości były to łazienki kąpielowe zbudowane w 1935 r. przez Józefa Krówczyńskiego. Nazwa źródła, Milusia pochodzi od imienia żony ówczesnego starosty nowosądeckiego, Macieja Lacha, pochodzącej z terenów Jugosławii. Jest to szczawa wodorowęglanowo-magnezowo-sodowo-wapniowa zalecana przy schorzeniach reumatologicznych, dolnych dróg oddechowych, nerek, układu trawienia oraz w leczeniu otyłości.
Pijalnia Ratuszowa w Muszynie
Wody mineralnej Milusia można też spróbować w Pijalni Ratuszowej znajdującej się w Rynku. W 2021 r. woda została tu doprowadzona ze zdroju Milusia znajdującego się na ul. Piłusudskiego. Stylowe wnętrze mieści też kawiarnię, a w tym samym budynku znajduje się też Informacja Turystyczna i udostępnione do zwiedzania piwnice. Z wody można korzystać nieodpłatnie do własnych naczyń lub zakupić kubki jednorazowe w kawiarni.
Pijalnie sezonowe
Pijalnia wody Józef w Muszynie
Źródło Józef bije na głębokości 142 m i przez cały rok można z niej korzystać w Pijalni Cechini. Wiosną i latem uruchamiana jest niewielka Pijalnia Józef nad potokiem Szczawnik w Muszynie. Jest to szczawa wodorowęglanowo-wapniowo-magnezowa, która zalecana jest przy niedoborze wapnia, chorobach układu moczowego i nerek oraz układu trawiennego, schorzeniach reumatologicznych, a także w leczeniu otyłości.
Pijalnia Anna w Muszynie
Jednej z najsmaczniejszych w opinii mieszkańców wód mineralnych w Muszynie można spróbować wiosną i latem w Pijalni sezonowej Anna znajdującej się naprzeciwko przystanku kolejowego Muszyna- Zdrój. Jest to szczawa wodorowęglanowo-wapniowo-magnezowa, żelazista o orzeźwiającym, wyrazistym smaku. Korzystnie wpływa na układ pokarmowy i moczowy, ma też działanie przeciwzapalne. Nazwę „Anna” nadano źródłu od imienia dr Anny Jarockiej, która przez wiele lat jako kierowniczka Laboratorium Balneochemicznego BalneoProjekt Warszawa opiekowała się muszyńskimi źródłami. Pijalnia jest niewielką, kutą altaną, pod którą umieszczono studzienkę. Wodę można pobierać do własnych naczyń.
Pijalnia wód Grunwald w Muszynie
Źródło Grunwald, nazywane też często „Wodą spod Krzyża” należy do najstarszych w Muszynie. W 1878 r. jego właściwości i skład badał prof. Karol Olszewski z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jest to szczawa wodoro-węglanowo-wapniowo-magnezowa, której ujęcie znajduje się ok. 2 m. pod ziemią. Płytkie źródło ma dużą zawartość dwutlenku węgla, a wodę stosuje się przy schorzeniach układu trawiennego i moczowego. Wodę można pobierać do własnych naczyń z ujęcia w niewielkiej altanie, wokół której znajduje się pergola i ławki.
Pijalnia wód zdrowotnych Wapienne w Muszynie
Nazwa wody Wapienne pochodzi od osiedla przy drodze do Leluchowa, w obrębie którego się znajduje. Była znana już w dwudziestoleciu międzywojennym i nazywano ją wówczas Źródłem Józefa Piłsudskiego. Z niewielkiej, drewnianej altanki można wiosną i latem pobierać szczawę wodorowęglanowo-wapniową, którą stosuje się przy chorobie wrzodowej, zapaleniach pęcherzyka żółciowego, dnie moczanowej oraz cukrzycy.
Pijalnia Marcin w Muszynie
Niewielka altana stojąca przy skrzyżowaniu dróg do Złockiego i Szczawnika mieści ujęcie wody Marcin i udostępniana jest wiosną i latem. Jest to szczawa wodorowęglanowo-wapniowo-magnezowa, która działa korzystnie w chorobach układu pokarmowego i moczowego.
Pijalnie wód mineralnych w gminie Muszyna
Pijalnia sezonowa Jakubianka w Powroźniku
W altanie mieszczącej się nieopodal wpisanej na listę UNESCO cerkwi w Powroźniku można skosztować wody pochodzącej z odwiertu o głębokości 100 m znajdującego się w tej miejscowości. W okresie wiosenno-letnim szczawa wodorowęglanowo-wapniowa udostępniona jest do korzystania do własnych naczyń. Woda ma działanie przeciwzapalne i przeciwtrądzikowe. Wzmacnia też włosy i paznokcie oraz łagodzi podrażnienia skóry.
Pijalnia sezonowa Źródło za cerkwią w Szczawniku
Do Źródła za cerkwią w Szczawniku woda mineralna o orzeźwiającym smaku doprowadzana jest z odległego o 50 m ujęcia. Jest to pomnik przyrody nieożywionej, a korzystanie z wody jest możliwe do własnych naczyń w sezonie wiosenno- letnim. Dostępna pod niewielką altaną szczawa wodorowęglanowo-sodowo-wapniowa jest stosowana przy chorobie wrzodowej, zapaleniu pęcherzyka żółciowego, zapaleniach dróg moczowych i kamicy nerkowej.
Pijalnia sezonowa Źródło św. Łukasza w Jastrzębiku
Bijące za potokiem, nieco poniżej cerkwi w Jastrzębiku źródło wody mineralnej było od wieków znane miejscowej ludności. Obecnie obudowane altaną wypoczynkową pozwala na pobór szczawy wodorowęglanowo-wapniowej, żelazistej w miesiącach wiosennych i letnich.
Pijalnia sezonowa Miliczanka w Miliku
W drewnianej altanie przy głównej drodze w Miliku można wiosną i latem skosztować wody z odwiertu M-6 o głębokości 150 m. Uznawana za leczniczą szczawa wodorowęglanowo-wapniowa, żelazista udostępniana jest za darmo do własnych naczyń.
Pijalnie w hotelach i sanatoriach
Pijalnie wód w Hotelu ACTIVIA, w Centrum Zdrowia i Rekreacji GEOVITA oraz w Sanatorium Wiarus w Muszynie- Złockim
Pijalnie w hotelach i sanatorium w Muszynie- Złockim korzystają z ujęcia Złockie-8, w odwiercie o głębokości aż 203 m. Jest to wodorowęglanowo-wapniowo-magnezowa, która stosowana jest w leczeniu chorób górnych i dolnych dróg oddechowych, układu trawiennego, nerek i dróg moczowych, schorzeń reumatologicznych, dny moczanowej, osteoporozy, otyłości i różnego rodzaju alergii. Woda ma działanie przeciwzapalne i odczulające. W Hotelu ACTIVIA i Sanatorium Wiarus woda jest ogólnodostępna dla gości i osób z zewnątrz, zaś w Centrum GEOVITA jedynie dla gości obiektu. Ponadto w Sanatorium Wiarus woda używana jest nie tylko do picia, ale także do wykonywania inhalacji i płukanek zalecanych przy przewlekłym nieżycie dróg oddechowych, zaniku śluzówki oraz pardontozie.
Pijalnia w Sanatorium Wiktor Cechini w Żegiestowie
Pijalnia w Sanatorium Wiktor Cechini w Żegiestowie korzysta z ujęcia Zofia II, z którego pochodzi szczawa wodorowęglanowo-magnezowo-sodowo-wapniowa zalecana przy niedokrwistości, chrobach dolnych dróg oddechowych oraz nieżycie żołądka. Dostępne są tu także muszyńskie wody Józef, Anna i Stanisław. Obiekt udostępniany jest zarówno dla gości jak i osób z zewnątrz codziennie od 8:00 do 20:00.
