Haluszki - góralskie kluski, których musisz spróbować
Haluszki, gałuszki, hałuski czy kluski scykane to nazwa tego samego dania, którego skosztować można podczas pobytu w górach. Oryginalnie pochodzi ze Słowacji i ma też sporo wspólnego z tyrolskimi spatzlami, ale można je powszechnie spotkać także na polskim Podhalu i w Beskidach. Góralskie szare kluski, jak się je czasem nazywa to bardzo prosta, ale jednocześnie smaczna i sycąca potrawa, którą można podawać z różnymi dodatkami, choć najbardziej klasyczna wersja to bryndzowe haluszki, czyli kluski serwowane z serem i skwarkami z boczku.
Czym są haluszki?
Haluszki to kluski z surowych ziemniaków i mąki. W oryginalnej, słowackiej wersji robiło się je tylko z tych dwóch składników z dodatkiem soli. Do tartych ziemniaków należy dodać mąkę w takiej ilości, żeby się wchłonęła. Następnie ciasto układa się cienką warstwą na talerzu lub desce i małymi porcjami wrzuca do wrzącej wody. Ten proces nazywa się na Podhalu scykaniem i dał jedną z wersji nazw tych klusek. Z takiego gotowania bierze się też ich nieregularny kształt i charakterystyczny wygląd. Z kolei surowe ziemniaki nadają im szarawą barwę.
Z czasem przepis na hałuszki lub gałuszki ewoluował i powstały jego regionalne odmiany. Obecnie zaś wiele gospodyń na Podhalu i w Beskidach szczyci się tym, że ma swój własny, „tajemniczy” przepis, żeby kluski smakowały jak najlepiej. Najczęstszą zmianą w stosunku do oryginalnego przepisu jest dodawanie gotowanych ziemniaków zamiast surowych. Często także spotyka się dodawanie do ciasta jajka.
Przepis na hałuski
Aby przygotować klasyczne haluszki będą potrzebne:
• 1 kg ziemniaków
• Szklanka mąki
• Sól
Ziemniaki należy zetrzeć na tarce o małych oczkach i odsączyć z wody. Odsączoną wodę odstawić i następnie zebrać z niej skrobię. Dodać ją wraz z mąką i solą do ziemniaczanej papki i dokładnie wymieszać. Jeżeli ciasto jest zbyt luźne, dodać więcej mąki. Po wyrobieniu ciasto odstawić na około pół godziny.
W sporym garnku zagotować osoloną wodę. Ciasto wyłożyć cienką warstwą na talerz lub deskę, a następnie oddzielać małe porcje wprost do wrzącej wody. Gdy kluski wypłyną, odczekać 3 do 5 minut aż będą miękkie i odcedzić. Wyłożyć do odparowania.
Jak podawać haluszki?
Najbardziej znanym sposobem serwowania haluszków, jest polewanie ich tłuszczem ze skwarkami i posypywanie bryndzą. Bryndzowe haluszki, bo taka nazwę nosi to danie, są charakterystyczne dla kuchni słowackiej. Można też spotkać gałuski z samymi skwarkami lub samym serem. Bardzo dobrze kluski te pasują do gulaszu i sosów mięsnych, a w wielu miejscach podaje się je także z sosami warzywnymi. Będąc w Beskidzie Sądeckim tradycyjnych hałusków można skosztować w restauracji Strakija w Muszynie, znajdującej się w kompleksie Klimek.
